تأثیر تراکم جمعیتی بر شاخص های کیفیت زندگی شهری نمونۀ مطالعه: منطقۀ 3 کلانشهر تهران

        به‌دنبال گسترش شهرنشینی، شاهد شکل­گیری نواحی با تراکم جمعیتی بالا در کلان‌شهرها هستیم که با مسائلی همچون شلوغی، کاهش سرانۀ خدمات و غیره درگیرند؛ بنابراین ضرورت دارد تأثیر تراکم جمعیتی بر شاخص­های کیفیت زندگی مورد ارزیابی قرار گیرد تا بر مبنای آن بتوان اصلی­ترین شاخص­های تأثیرپذیر از تراکم جمعیتی را شناسایی‌کرده و برای مرتفع‌نمودن آنها برنامه‌ریزی کرد. ازهمین­رو، به‌منظور آزمون فرضیۀ پژوهش، منطقۀ 3 شهر تهران به‌عنوان نمونۀ مورد مطالعه انتخاب شده ‌است که درحال‌حاضر با روند سریع افزایش تراکم جمعیتی همراه ‌است و عدم نظارت و کنترل بر آن می­تواند آثار نامطلوبی بر کیفیت زندگی شهروندان داشته ‌باشد. این پژوهش با شیوۀ شناخت ذهنی مبتنی بر پیمایش میدانی از شهروندان بررسی شده است. در این‌راستا 22 شاخص سنجش­گر کیفیت زندگی از منابع معتبر داخلی و خارجی استخراج شده است. در ادامه تراکم جمعیتی به‌عنوان متغیر مستقل و شاخص­های 22گانه به‌عنوان متغیرهای وابسته انتخاب‌شده و به کمک تحلیل همبستگی کانونی مورد سنجش قرار گرفته­اند. خروجی­های تحلیل نشان می­دهد با احتمال 99 درصد، همبستگی میان دو مجموعۀ متغیرها مورد تأیید است و دراین‌میان به متغیرهای رضایتمندی از روابط همسایگی در محل سکونت، رضایتمندی از قیمت خرید مسکن، رضایتمندی از کیفیت خدمات اتوبوس‌رانی، رضایتمندی از وضعیت و امکانات فضاهای باز شهری و رضایتمندی از کیفیت خدمات ورزشی به‌ترتیب با همبستگی ساختاری 406/- ، 322/- ، 455/- ، 494/- و 314/- به‌عنوان بخشی از متغیر کانونی محسوب می­گردند و بنابراین بیشترین تأثیرپذیری را از تراکم جمعیتی دارند. این مسئله نشان می­دهد افزایش بیش از حد تراکم جمعیتی در قسمت‌هایی از منطقۀ 3 شهر تهران، موجب کاهش رضایت شهروندان از برخی شاخص­های کیفیت زندگی شده ‌است که اصلاح و تعدیل تراکم جمعیتی در منطقۀ 3 را ضروری می­کند.